Wat zijn plastic alternatieven?

Gelukkig komen er de laatste jaren veel alternatieven voor plastic op de markt. Plastic dat recyclebaar is, wordt omgezet in kleding, schoenen, tassen, speelgoed, lampenkappen en zelfs fietspaden. Dat plastic is er nu eenmaal, dan kunnen we er maar beter iets nuttigs mee doen totdat het verteert. Maar dat kan duizenden jaren duren. Nog beter zijn dus andere producten die minder schadelijk zijn voor het milieu.

• Glas gaat ontzettend lang mee, zo lang je het niet kapot laat vallen. Glazen potten worden al generaties lang gebruikt in de keuken om voedsel in op te slaan. Of je er nu droge pasta, kruiden of zelfgemaakte jam of pesto in stopt, een goed afgesloten glazen pot zorgt ervoor dat het lang goed blijft en je kunt de pot hergebruiken.
• Roestvrij staal wordt onder andere gebruikt als alternatief op plastic rietjes, maar ook bijvoorbeeld voor een thermosfles of reis koffiemok.
• Siliconen lijkt heel erg op plastic, maar is heel flexibel. Zo heb je hervulbare reisflacons van siliconen die je gemakkelijk vult en daarna weer afwast. Maar ook siliconen afdek hoezen als alternatief voor plasticfolie zijn een duurzame optie.
• Bamboe is een populair alternatief voor plastic, denk aan bamboe bestek, bamboe rietjes, bamboe haarborstels, bamboe zonnebrillen en bamboe tandenborstels. Het type bamboe die hiervoor gebruikt wordt kan tot een meter per dag groeien, er is dus heel veel van aanwezig.
• Papier en karton worden ook vaker gebruikt als verpakking in plaats van een plastic zakje. Wanneer het gaat om droge producten, is dat een prima alternatief dat veel sneller afbreekt. Let wel op, sommige verpakkingen bevatten nog steeds een laagje plastic, bijvoorbeeld een koffiebekertje. Anders zou het gaan lekken. Maar ook papieren zakjes bij de notenboer of de viskraam hebben vaak een plastic binnenkant om de producten droog te houden.

Microplastics in producten zelf

Naast de plastic verpakkingen, kan er ook plastic in je producten zelf zitten. Dit noemen we microplastics en zijn hele kleine deeltjes plastic, die je vaak niet eens ziet. Een voorbeeld waarbij je ze wel ziet, is een scrub. Vaak zijn de scrub korrels die hierin zitten, gemaakt van plastic. Deze microplastics komen overal terecht. Je spoelt ze door het doucheputje of de gootsteen en komen in de oceaan maar ook in ons eten. Ze komen namelijk in ons water terecht, waarmee de boer vervolgens de kroppen sproeit die jij dus weer op je bord krijgt. Er wordt geschat dat we per jaar zo’n 50.000 ministukjes plastic eten. Deze microplastics komen in je darmen terecht, waar ze niet verteerd kunnen worden. Bij dieren blijft plastic achter in de darmen en vullen de darmen dus langzaamaan met plastic, tot een punt dat er geen eten meer bij past en ze dus verhongeren. In een recent onderzoek van de Arizona State University (maart 2022) werden bij 80% van de proefpersonen microplastics aangetoond in het bloed. Er is nog niet bekend wat voor gevolgen dit kan hebben, maar ik heb ze er toch liever niet.

Hoe herken je microplastics in producten?

Het is (nog) niet verplicht voor cosmeticabedrijven om te vermelden dat er microplastics in een product zitten. Het is dus lastig om hier echt zeker van te zijn. Er zijn 3 manieren om de kans te verkleinen, door op labels te letten of de ingrediënten te bekijken en te letten op bekende microplastics. Het nadeel van de 2e optie, is dat niet alle benamingen bekend zijn en het dus niet met zekerheid te zeggen is of een product vrij is van microplastics. De 3e optie is het gebruik van een app waarmee je producten kunt scannen op microplastics. Ook hierbij is er geen garantie, ook bij de makers van deze apps is namelijk niet altijd bekend of een product microplastics bevat. Wel kom je er zo achter welke producten zijn goedgekeurd.

Een voorbeeld van zo’n app is Beat the microbead van Plastic soup foundation.

Ingrediënten waarvan bekend is dat het microplastics zijn:

• Dimethicone
• Triacontanyl pvp (mogelijk)
• Acrylates crosspolymer
• Acrylates copolymer
• VP/Hexadecene copolymer
• Acrylates/c10-30 alkyl acrylate crosspolymer (mogelijk)
• Carbomer
• Styrene copolymer

Plasticvrij leven

Plasticvrij leven is een heel grote uitdaging, die voor veel mensen niet haalbaar is. Overal zit plastic in, tenzij je echt bewust voor de plastic vrije opties gaat. Maar ook in elektronica, opladers, huishoudelijke apparaten, schoenzolen, meubels, vloeren, fleecekleding, panty’s en je zwemkleding zit waarschijnlijk plastic. Dit allemaal weggooien terwijl het nog bruikbaar is, is natuurlijk een slecht idee. Zoals ik al zei, blijft plastic heel lang bestaan. Als jij jouw plastic producten nu weggooit, lost dat het probleem dus niet op. We moeten dus vooral zorgen dat we ons bewust zijn van wat we op dit moment nieuw kopen, en waar wel en geen plastic in zit. Plasticvrij leven is dus echt een dagtaak. Maar als we allemaal zorgen dat we in ieder geval stoppen met wegwerpplastic, plastic dat gemaakt is om maar 1x gebruikt te worden, komen we een heel eind.

Duurzaam leven is een vrij breed begrip. Om te begrijpen hoe je duurzamer kunt leven, is het belangrijk om te begrijpen wat duurzaamheid precies is. Dat lees je hier. Wil je volledig duurzaam leven? Dan moet je dus volledig CO2-neutraal leven. Dat komt neer op een veganistische, verpakkingsvrije levensstijl met alleen maar groene keuzes. Je gebruikt geen gasfornuis en ruilt de auto in voor een fiets. Je wekt je eigen energie op en filtert je eigen water, waarmee je je eigen moestuin besproeit. Dit is voor de meeste mensen een flinke opgave en daardoor wordt er vaak gekozen om maar niks te doen. Want dat ideaalbeeld is onhaalbaar. Maar echt waar, elk klein beetje helpt. En als jij ervoor kiest om je afval te scheiden ben je al ontzettend goed bezig. Hier zijn 5 simpele manieren om duurzamer te leven.

1. Verminder je plasticgebruik

Je hoeft niet volledig plasticvrij te leven, dat is namelijk nog best een opgave. Maar er zijn hele simpele stappen om minder plastic te gebruiken. Er zijn een aantal simpele dingen die je kunt vervangen, waardoor je veel minder plastic gebruikt:

• Tote bags als boodschappentas. Klein opvouwbaar en gaan lang mee. Zoals dit leuke tasje met inkleurbare wereldkaart!
• Groente en fruit zakjes om losse producten in te doen, dan laat je ook meteen de verpakte producten liggen.
• Doe je boodschappen op de markt en neem voorraadpotten of bakjes mee om de producten in te doen. Ideaal voor nootjes, kruiden of losse groenten zoals sperziebonen. Wist je dat de binnenkant van de papieren zakjes van de notenboer bedekt zijn met een laagje plastic, om vocht buiten te houden?
• Neem je eigen koffiebeker mee als je een to go koffie gaat halen. Wist je dat de binnenkant van een papieren bekertje bedekt is met een laagje plastic?
• Ga voor een herbruikbare waterfles in plaats van wegwerpflesjes.
• Koop je crèmes in verpakkingen van gerecycled plastic of het liefst nog glas of verpakkingsvrij.
• Stop restjes of je boterham in een afsluitbare trommel in plaats van plastic vershoudfolie.
• Let op microplastics. Het zal je verbazen in hoeveel producten dit voorkomt. Lees hier meer over hoe je microplastics kunt herkennen. 

2. Kies voor herbruikbaar

Zowel het maken als afbreken van producten kost veel energie. Hoe meer energie iets kost, hoe meer uitstoot er meestal vrijkomt. Hoe meer wij met zijn allen kopen en na 1x weggooien, hoe meer er dus gemaakt wordt en op de afvalberg terecht komt. Voorbeelden van producten die je kunt vervangen met herbruikbare alternatieven:

• Vaatdoekje in plaats van keukenrol
• Opberg bakjes of bees wax afdekdoeken in plaats van aluminiumfolie
• Een thee-ei met gedoseerde losse thee in plaats van wegwerp zakjes
• Herbruikbare wattenschijfjes die je kunt wassen, in plaats van wegwerp wattenschijfjes.
• Herbruikbare wattenstaafjes in plaats van wegwerp wattenstaafjes
• Siliconen reis-mini’s in plaats van losse reis-mini’s die je voor elke reis opnieuw koopt
• Herbruikbaar inpakpapier in plaats van single use papier
• Groeipapier als kaartje of boodschappenbriefjes. Dit papier bevat kleine zaadjes die je in de tuin of in een bak op het balkon kunt planten.
• Herbruikbaar bakpapier van teflon, in plaats van wegwerp papier
• Stoffen zakdoeken in plaats van tissues
• Herbruikbare of biologisch afbreekbare koffiecups in plaats van plastic cups. Of ga voor een koffiezetapparaat waar je geen cups of pads gebruikt, zoals een french press, perculator of espressoapparaat.

3. Kies voor tweedehands producten

Behalve producten die we maar 1x gebruiken, is er ook een hoop dat we weggooien wanneer we het zat zijn. Denk aan dat jurkje dat je vorige zomer nog heel leuk vond, maar nu uit de mode is of dat bijzettafeltje die je 3 maanden later toch niet meer zo leuk vindt. Hoe meer we gebruiken, hoe meer er gemaakt wordt. Probeer je kleding volgende keer eens te vinden in een tweedehands of vintage shop in plaats van een fast fashion keten. En struin kringloopwinkels af op zoek naar je nieuwe favoriete meubelen in plaats van goedkope spullen te kopen bij de Ikea of Action.

4. Gebruik minder water

Bij het reinigen van water komt heel veel CO2 vrij en er worden vaak schadelijke chemicaliën gebruikt om giftige stoffen uit het water te halen. Hoe meer water wij met z’n allen gebruiken, hoe meer er gereinigd moet worden. Als we met z’n allen bewuster met ons watergebruik omgaan, dringen we de hoeveelheid waterfiltering terug. Dit kun je doen door gewoon iets korter te douchen, de kraan niet open te laten tijdens het tandenpoetsen en de afwas doen in een teiltje in plaats van onder een stromende kraan. Ook de wasmachine is een boosdoener. Wees je bewust van de lengte van je wasprogramma’s, de hoeveelheid water die wordt gebruikt en voorkom halflege wastrommels op een vol wasprogramma.

Maar je kunt ook voor waterbesparende alternatieven kiezen, als je daar het budget voor hebt. Zoals een WC die een knop heeft voor een kleine spoeling, een waterbesparende vaatwasser of wasmachine of zelfs een eigen filtersysteem of het gebruik van regenwater voor je WC in plaats van gefilterd water. Wist je dat je het water uit de wc-pot in principe gewoon kunt drinken? Dat is eigenlijk zonde van de invloed op het milieu.

5. Trek een trui aan

We hebben het graag comfortabel warm en dat is natuurlijk logisch. Maar in plaats van direct de verwarming hoog te draaien, terwijl je nog lekker in een T-shirt voor de tv zit, kun je ook een trui aantrekken en met een lekker dekentje op de bank kruipen. Ook kaarsjes zorgen voor verbazingwekkend veel warmte en maken het extra gezellig. Zo verminder je je energieverbruik en dus CO2-uitstoot en bovendien houd je er meer geld aan over.

6. Eet minder dierlijke producten

Dieren zorgen, helaas, voor heel veel CO2-uitstoot. Een koe het meeste, een kip het minste. Als we allemaal iets minder vlees zouden eten en minder koeienmelk zouden drinken, zijn er minder dieren nodig om aan die behoefte te voldoen. Bovendien kost de productie van rundvlees meer dan welk ander voedingsmiddel dan ook. Ook varkensvlees en kippenvlees staan in de top 10.

7. Voedselverspilling en duurzaamheid

Ook voor de productie van voedingsmiddelen is energie en water nodig. Gemiddeld gooien wij Nederlanders zo’n 34,3 kilo voedsel weg per jaar. Dat is 1/3 van al het eten dat we kopen! Probeer dit te voorkomen door je restjes in te vriezen en kliekjes dagen in te voeren. Zo hoef je niet 3 dagen hetzelfde te eten, maar hoef je het ook niet weg te gooien. Kijk ook eens in de supermarkt of er producten liggen die tegen de houdbaarheidsdatum zitten en neem die mee voor het avondeten. Vaak zijn ze ook nog eens afgeprijsd en veel producten kun je in de vriezer gemakkelijk nog een maand bewaren.

Nog een idee is om maaltijden en producten op te halen bij lokale deelnemers van “Too good to go” dit is een app die zich inzet tegen voedselverspilling. De bakker om de hoek, het hotel in de stad of de lokale Hema, pizzeria of Albert Heijn kunnen meedoen en hun producten tegen een flinke korting aanbieden op de app. Bestel je pakketje en haal het op de aangegeven tijd op. Het is altijd een verrassing wat er in je pakket zit. En het is beschikbaar in veel verschillende landen in Europa, verschillende steden in de VS en Canada. Je kunt dit dus ook tijdens je reizen doen! Ik doe dit veel en heb er super goede ervaringen mee.

8. Duurzamer reizen

De fiets is beter dan de auto, de bus is beter dan de auto, de trein is beter dan alles en het vliegtuig is het slechtste. Waarmee reis jij het meeste? Ben je het type dat voor 2km in de auto stapt of fiets je gemakkelijk een half uur naar werk? En neem je volgende keer het vliegtuig naar Berlijn of Parijs, of ga je met de trein? Wees je bewust van de uitstoot per vervoersmiddel en maakt een goede afweging. Vaak is het excuus dat een vlucht sneller is. Maar als je de tijd die je besteed op het vliegveld en de tijd om er te komen daarbij optelt, is dat dan wel zo? En is die tijd dan echt zo waardevol, dat je daarvoor voor de meest vervuilende optie kiest? Bovendien zie je in de trein veel meer dan vanuit het vliegtuig, tenzij het volledig helder is.

Wil je toch met het vliegtuig of is het veel te ver voor het OV? Boek dan je vlucht via FlyGreen. Een programma dat automatisch je CO2-uitstoot berekent en een bedrag ter compensatie bij het ticket voegt. Met dit extra bedrag wordt een groot zonnepanelen project in India gesubsidieerd.

En kies dan voor een duurzame accommodatie. Op deze site vind je een hoop suggesties voor websites waar je duurzamere accommodaties kunt boeken.