In de afgelopen maanden heeft Spanje een golf van protesten gezien tegen de negatieve effecten van massatoerisme. Van de Canarische Eilanden tot Barcelona en Mallorca, inwoners maken hun zorgen duidelijk over de impact op hun leefomgeving en lokale economieën.

Hongerstaking op Tenerife

De protesten begonnen met een opvallende actie op Tenerife. Zes activisten hielden 20 dagen lang een hongerstaking om aandacht te vragen voor de problemen veroorzaakt door massatoerisme. Ze eisten onder meer een duurzamer toerismemodel en het stopzetten van nieuwe bouwplannen van hotelketens. De regionale overheid had weinig aandacht voor deze actie, maar mogelijk zijn de daaropvolgende protesten in het vaste land en op Mallorca wel een gevolg geweest van dit eerste protest.

Dit is niet het eerste protest op Tenerife, in augustus 2023 gingen locals al massaal de straat op om te protesteren tegen stijgende huizenprijzen, watertekorten door het watergebruik in resorts, slechte werkomstandigheden in de toerismesector en natuurschade door toerisme.

Massademonstratie in Barcelona

In juli trokken namelijk duizenden demonstranten door de straten van Barcelona. Met leuzen als “Toeristen ga naar huis” en “Barcelona is niet te koop” uitten ze hun frustratie over stijgende huizenprijzen en de toenemende onleefbaarheid voor de lokale bevolking van de stad. Sommige protesteerders gingen zelfs zo ver dat ze toeristen met kleine waterpistolen besproeiden in het Las Ramblas district.

De burgemeester van Barcelona heeft inmiddels aangekondigd dat meer dan 10.000 toeristische appartement verhuren tegen 2028 verboden zullen worden, in een poging de lokale huizenmarkt te ontlasten.

Ook in Barcelona is het niet de eerste keer dat er protesten tegen massatoerisme zijn. De eerste protesten waren in 2014/2015 en zijn vooral gericht op de problemen op de huizenmarkt door de verhuur van vakantiewoningen. Sindsdien zijn er bijna jaarlijks protesten en sinds de terugkeer van toerisme na de pandemie, lijken de frustraties steeds hoger op te lopen en zich meer te richten op massatoerisme in z’n geheel.

Strandbezetting op Mallorca

Het meest recente protest vond plaats op Mallorca, waar meer dan 100 demonstranten het populaire S’Arenal strand ‘bezetten’. Onder de slogan “Bezet Onze Stranden” eisten ze dat lokale bewoners ook kunnen genieten van hun eigen omgeving, die volgens hen wordt overgenomen door toeristen. Mallorca staat bekend om haar prachtige stranden en turquoise water.

Mallorca ontving in 2023 een recordaantal van 14 miljoen buitenlandse bezoekers, en de cijfers voor 2024 lijken dit record te gaan overtreffen. Demonstranten wijzen op de bredere gevolgen van massatoerisme, waaronder het verdwijnen van lokale cultuur, stijgende kosten van levensonderhoud en verslechterende publieke diensten.

Ondanks een verbod op Airbnb in Palma de Mallorca, die na protesten in 2018 werd doorgevoerd, zijn de problemen met massatoerisme dus nog altijd de orde van de dag op het Spaanse eiland. 

Reactie van autoriteiten

In reactie op de groeiende onrust heeft de regering van de Balearen een gezamenlijke commissie opgericht met vertegenwoordigers uit de toeristische sector en het maatschappelijk middenveld. Deze commissie zal werken aan manieren om de impact van toerisme te beperken. Maatregelen omvatten onder meer verscherpte controles op illegale toeristische accommodaties, met boetes tot €80.000 voor overtredingen.