Hoe verminder ik mijn plasticverbruik?

Published 12/05/2022

Hoe verminder ik mijn plasticverbruik?

Published 12/05/2022

Plastic is nauwelijks meer uit ons dagelijks leven weg te denken. Zonder dat je het door hebt, gebruik je er heel veel van. Tenzij je er bewust op gaat letten en je plasticgebruik gaat verminderen. Waarom is dat belangrijk? Omdat plastic ontzettend slecht is voor het milieu. Ik ga je hier alles uitleggen wat je moet weten over plastic en geef je aan het eind tips om je eigen plasticverbruik te verminderen.

Waarom gebruiken we zoveel plastic?

Plastic is een ontzettend stevig materiaal dat zeer licht is en lang meegaat. Het is gemakkelijk te vervormen wanneer het warm is, waardoor je gemakkelijk allerlei vormen kunt maken. Deze eigenschappen zijn heel handig voor bijvoorbeeld auto-onderdelen. Het verbrand niet bij oververhitting en is dus een stuk lichter en makkelijker vormbaar dan bijvoorbeeld metaal.

Waar alleen even geen rekening mee gehouden was, is dat het feit dat het zo lang mee gaat, ook betekent dat het ook lang rond blijft zwerven als we er geen gebruik meer van maken. Plastic is misschien handig voor die auto, waar het vervolgens ook jaren meegaat en er dus goed gebruik van gemaakt wordt. En een plastic rietje lijkt veel handiger dan die papieren alternatieven die na een minuut nat en zompig zijn geworden en niet meer door te drinken is. Maar als je je cocktail ophebt, waar denk je dat jouw plastic rietje dan terecht komt? Precies, in de oceaan, waar onze zeedieren erin stikken. Plastic is namelijk heel slecht recyclebaar, dus het merendeel blijft jarenlang rondzwerven.

Wat zijn plastic alternatieven?

Gelukkig komen er de laatste jaren veel alternatieven voor plastic op de markt. Plastic dat recyclebaar is, wordt omgezet in kleding, schoenen, tassen, speelgoed, lampenkappen en zelfs fietspaden. Dat plastic is er nu eenmaal, dan kunnen we er maar beter iets nuttigs mee doen totdat het verteert. Maar dat kan duizenden jaren duren. Nog beter zijn dus andere producten die minder schadelijk zijn voor het milieu.

  • Glas gaat ontzettend lang mee, zo lang je het niet kapot laat vallen. Glazen potten worden al generaties lang gebruikt in de keuken om voedsel in op te slaan. Of je er nu droge pasta, kruiden of zelfgemaakte jam of pesto in stopt, een goed afgesloten glazen pot zorgt ervoor dat het lang goed blijft en je kunt de pot hergebruiken.
  • Roestvrij staal wordt onder andere gebruikt als alternatief op plastic rietjes, maar ook bijvoorbeeld voor een thermosfles of reis koffiemok.
  • Siliconen lijkt heel erg op plastic, maar is heel flexibel. Zo heb je hervulbare reisflacons van siliconen die je gemakkelijk vult en daarna weer afwast. Maar ook siliconen afdek hoezen als alternatief voor plasticfolie zijn een duurzame optie.
  • Bamboe is een populair alternatief voor plastic, denk aan bamboe bestek, bamboe rietjes, bamboe haarborstels, bamboe zonnebrillen en bamboe tandenborstels. Het type bamboe die hiervoor gebruikt wordt kan tot een meter per dag groeien, er is dus heel veel van aanwezig.
  • Papier en karton worden ook vaker gebruikt als verpakking in plaats van een plastic zakje. Wanneer het gaat om droge producten, is dat een prima alternatief dat veel sneller afbreekt. Let wel op, sommige verpakkingen bevatten nog steeds een laagje plastic, bijvoorbeeld een koffiebekertje. Anders zou het gaan lekken. Maar ook papieren zakjes bij de notenboer of de viskraam hebben vaak een plastic binnenkant om de producten droog te houden.

Microplastics in producten zelf

Naast de plastic verpakkingen, kan er ook plastic in je producten zelf zitten. Dit noemen we microplastics en zijn hele kleine deeltjes plastic, die je vaak niet eens ziet. Een voorbeeld waarbij je ze wel ziet, is een scrub. Vaak zijn de scrub korrels die hierin zitten, gemaakt van plastic. Deze microplastics komen overal terecht. Je spoelt ze door het doucheputje of de gootsteen en komen in de oceaan maar ook in ons eten. Ze komen namelijk in ons water terecht, waarmee de boer vervolgens de kroppen sproeit die jij dus weer op je bord krijgt. Er wordt geschat dat we per jaar zo’n 50.000 ministukjes plastic eten. Deze microplastics komen in je darmen terecht, waar ze niet verteerd kunnen worden. Bij dieren blijft plastic achter in de darmen en vullen de darmen dus langzaamaan met plastic, tot een punt dat er geen eten meer bij past en ze dus verhongeren. In een recent onderzoek van de Arizona State University (maart 2022) werden bij 80% van de proefpersonen microplastics aangetoond in het bloed. Er is nog niet bekend wat voor gevolgen dit kan hebben, maar ik heb ze er toch liever niet.

Hoe herken je microplastics in producten?

Het is (nog) niet verplicht voor cosmeticabedrijven om te vermelden dat er microplastics in een product zitten. Het is dus lastig om hier echt zeker van te zijn. Er zijn 3 manieren om de kans te verkleinen, door op labels te letten of de ingrediënten te bekijken en te letten op bekende microplastics. Het nadeel van de 2e optie, is dat niet alle benamingen bekend zijn en het dus niet met zekerheid te zeggen is of een product vrij is van microplastics. De 3e optie is het gebruik van een app waarmee je producten kunt scannen op microplastics. Ook hierbij is er geen garantie, ook bij de makers van deze apps is namelijk niet altijd bekend of een product microplastics bevat. Wel kom je er zo achter welke producten zijn goedgekeurd.

Een voorbeeld van zo’n app is Beat the microbead van Plastic soup foundation.

De labels die een product zonder microplastics kan krijgen zijn:

  • Het Europees ecolabel
  • Demeter keurmerk
  • Nordic Swan label
  • Cosmos organic
  • Natrue
  • Zero plastics inside

Ingrediënten waarvan bekend is dat het microplastics zijn:

  • Dimethicone
  • Triacontanyl pvp (mogelijk)
  • Acrylates crosspolymer
  • Acrylates copolymer
  • VP/Hexadecene copolymer
  • Acrylates/c10-30 alkyl acrylate crosspolymer (mogelijk)
  • Carbomer
  • Styrene copolymer

Plasticvrij leven

Plasticvrij leven is een heel grote uitdaging, die voor veel mensen niet haalbaar is. Overal zit plastic in, tenzij je echt bewust voor de plastic vrije opties gaat. Maar ook in elektronica, opladers, huishoudelijke apparaten, schoenzolen, meubels, vloeren, fleecekleding, panty’s en je zwemkleding zit waarschijnlijk plastic. Dit allemaal weggooien terwijl het nog bruikbaar is, is natuurlijk een slecht idee. Zoals ik al zei, blijft plastic heel lang bestaan. Als jij jouw plastic producten nu weggooit, lost dat het probleem dus niet op. We moeten dus vooral zorgen dat we ons bewust zijn van wat we op dit moment nieuw kopen, en waar wel en geen plastic in zit. Plasticvrij leven is dus echt een dagtaak. Maar als we allemaal zorgen dat we in ieder geval stoppen met wegwerpplastic, plastic dat gemaakt is om maar 1x gebruikt te worden, komen we een heel eind.