Het Skadar meer werd een soort ankerpunt voor mijn reis door Montenegro. Het was het eerste wat ik van het land zag, en uiteindelijk ook de plek waar ik mijn reis afsloot. Dit unieke stukje natuur, en gelukkig beschermd natuurgebied, is denk ik één van de grootste hidden gems van Europa. Letterlijk en figuurlijk, want het is met 40.000 ha het grootste meer van de Balkan. Een bezoekje waard, en ik heb het van alle kanten mogen zien.

Eerste uitzicht bij zonsopkomst

Toen de wekker in alle vroegte ging en ik met mijn camera in de hand m’n bed uit klom, reed de nachttrein vanuit Belgrado al bijna de eindbestemming Bar binnen. Ik had me laten vertellen dat de uitzichten van deze trein fantastisch zijn. Maar omdat ik in mei reisde, was de kans dat ik dit in het licht mocht bewonderen erg klein. Ik hoopte op vertraging (wat me ook verteld was vaak het geval te zijn) zodat ik meer tijd zou hebben om van het uitzicht te genieten. Nou heb ik gelukkig zelden vertraging met treinen, en dus ook deze ene keer dat ik erop hoopte niet. Ik wist dus niet waar ik wakker zou worden en of ik nog veel moois zou zien.

Maar de wekker ging met zonsopkomst en ik werd verrast door prachtige uitzichten over het Skadar meer. Het was een prachtig uitzicht. Het zachte ochtendlicht op het water en op de achtergrond de heuvels die langzaam wakker werden. Skadar meer is het grootste meer van de Balkan en ligt op de grens tussen Montenegro en Albanië. Het is een beschermd natuurgebied en staat bekend om zijn enorme biodiversiteit, met honderden vogelsoorten, uitgestrekte lelievelden en rustige, ongerepte oevers. Het was m’n eerste indruk van Montenegro, en ik was meteen onder de indruk. Niet wetende, dat het nog zoveel beter zou worden!

Fietsend langs het Skadar meer

Na een rondreis door Montenegro, langs de kust en door de bergen eindigde mijn reis weer bij het meer – dit keer bekeek ik het niet vanuit een treinraam, maar op de fiets. De wegen rondom het meer zijn rustig en perfect om te fietsen. Niet heel heuvelachtig en zelfs met een gewone mountainbike prima te fietsen. Maar ik klaag ook zeker niet over het feit dat ik het ritje mocht maken op een elektrische fiets, die bij mijn accommodatie voor € 20 per dag te huren was. Dit maakte het extra ontspannen, waardoor ik optimaal kon genieten van het uitzicht.

---

Ben jij fan van fiets vakanties en wil je fietsen door Montenegro? Het bedrijf waar ik deze korte fietstrip vanaf de accommodatie deden, biedt ook 8 daagse fietsreizen in Montenegro. € 50 Korting met de code “LizetW50“

Met de haren in de wind en het geluid van vogels op de achtergrond voelde het voor mij echt als vakantie. Geen haast, geen drukte – gewoon trappen, kijken, héél vaak stoppen en genieten.

Ik vertrok met een groepje en onze host vanaf de Jablan wijngaard, waar we in een heel schattig appartementje verbleven. Na ongeveer een half uurtje fietsen kwamen we ‘Konoba Ceklin’ tegen, een hotel restaurant met een fantastisch uitzicht over het meer. Een perfecte plek voor een verfrissende ijskoffie, voordat de reis door ging naar onze volgende activiteit op het meer.

Skadar meer met de boot

We gingen namelijk met de boot het meer op! Ik ben altijd wat wiebelig in boten, dus het duurde zeker even voor ik er van kon genieten. Maar wauw, wat was dit prachtig. We hadden een kleine boot die door de smalste stukjes natuur kon varen. Tussen de lelievelden en vogels door, met de zon op m’n gezicht en een koel briesje door snelheid van de boot. Hier zie je pas echt hoe groot en divers het gebied is – en hoe rustig het kan zijn, ondanks dat het Skadar meer het grootste meer van de Balkan is.

Het is een nationaal park en daardoor beschermd. Je mag dus niet zomaar het meer op, maar moet met een ervaren kapitein mee. Na een klein stukje varen koop je een kaartje om echt het gebied in te gaan. Daar word je dus tegengehouden als je zelf met een boot zou proberen het gebied in te komen. Dit beleid is er om de vele vogels die in het gebied broeden te beschermen en ervoor te zorgen dat het gebied niet beschadigd door massatoerisme. Je komt zo af en toe een andere boot tegen, maar voor het grootste deel lijkt het alsof je het hele meer voor je jezelf hebt, met alle vogels en prachtige uitzichten.

De bootexcursies vertrekken vanaf Virpazar, een schattig dorpje naast het Skadar meer. In de zomer is de kans groot dat je niet alles kunt bekijken, omdat de waterstanden te laag zijn. De verschillen tussen het begin van de lente en de zomer zijn gigantisch. Gelukkig vult het meer zich nu elk jaar nog met het gesmolten sneeuw van de bergen. Maar het is zeker een plek die het risico loopt het over tientallen jaren niet meer te zijn.

Wijnvelden en ontspannen afsluiten

In de omgeving van het meer liggen meerdere wijnvelden waar je kunt verblijven. Na een actieve dag op de fiets of op het water is er weinig beter dan neerploffen op een terras tussen de druivenranken, met een lokaal glas wijn in de hand. De zon die langzaam ondergaat, het uitzicht over de natuur, en de stilte om je heen maken het helemaal af.

Wij verbleven dus bij de Jablan wijngaard. Een wijngaard die natuurwijn maakt, met alle wispelturigheden die daarbij komen kijken, maar dus volledig in samenhang met de natuur. Er groeit op de wijngaard van alles, zoals kruiden en bloemen, en de wijn wordt niet met chemische middelen behandeld. Dit betekent dat er soms wel eens wat verloren gaat en dat de kwaliteit per jaar kan verschillen. Maar dat maakt het ook een leuke uitdaging. Je weet nooit precies wat het jaar brengt. Maar maakt zo wel heerlijke wijn die geen schade aanricht aan de natuur.

Er zit natuurlijk veel meer achter zo’n wijngaard dan alleen maar wat plantjes neerzetten, lekker laten groeien, en maar zien wat de natuur doet. Het wordt alsnog goed bijgehouden, gesnoeid in de herfst en in toom gehouden in het seizoen. Ook op een biologische wijngaard kun je invloed uitoefenen op de kwaliteit van de wijn, bijvoorbeeld door blaadjes te knippen zodat de druiven meer zonlicht krijgen.

Het wijnproces zelf is bij een natuurlijke wijngaard net zo gecompliceerd en precisiewerk als bij elke andere wijngaard, om zo de lekkerste wijnen te maken. Wij mochten een unieke oranje wijn proeven, een primitivo rosé wijn en een typische Montenegraanse rode wijn van Vranac druiven. De wijngaard groeit en nieuwe variaties zijn inmiddels geplant. Dus in de komende jaren is er nog meer lekkers te proeven.

Full circle trip door Montenegro

De laatste dag op de wijngaard ging ik nog even zelf op pad. Ik pakte weer een fiets en ging de andere kant op. Onderweg naar een klein dorpje aan het meer, genaamd ‘Dodosi’, leek het weer om te slaan. In de verte regende het al en de wind nam toe. Ik besloot de steile daling naar het dorp niet te maken en pakte m’n camera voor de laatste foto’s van het uitzichtpunt. Ik keek door m’n zoomlens en zag opeens in de verte een brug. Dé brug. De brug over het meer, waar de trein mij 1,5 week daarvoor overheen bewoog op weg naar mijn allereerste stop in het prachtige Montenegro. Ik begon en eindigde mijn reis niet alleen bij dit meer, maar mijn eerste en laatste uitzicht stonden lijnrecht tegenover elkaar. Na een prachtige rondreis door dit indrukwekkende en zwaar ondergewaardeerde land, was de reis nu écht full circle en was het tijd om naar huis te gaan. Wat een reis, en wat een aanrader!