Wat is milieubewust leven?

Published 08/04/2022

Wat is milieubewust leven?

Published 08/04/2022

We horen het tegenwoordig overal om ons heen, we moeten milieubewust leven, duurzamer leven, groener leven, bewuster leven. Maar wat is duurzaam leven of milieubewust leven, is het hetzelfde? En wat kunnen wij als consumenten doen om onze wereld duurzamer te maken en milieubewust te leven?

Wat is duurzaamheid?

Kort samengevat betekent duurzaamheid dat mensen, het milieu en onze economie in balans zijn. Op die manier benutten we de grondstoffen die de aarde ons biedt, maar gebruiken we niet meer dan er hersteld kan worden. Als we meer gebruiken dan er hersteld kan worden, blijft er uiteindelijk niks over. Bomenkap is hier een goed voorbeeld van. Het duurt jaren voordat een boom groot genoeg is om een flinke hoeveelheid hout aan te leveren. Het idee van een boom kappen en een boom planten, staat dus niet in balans. Het kost immers jaren voordat die nieuwe boom zo groot is als de gekapte boom. Bovendien wordt voor 4 op de 10 bomen geen nieuwe geplant, dus de hoeveelheid bos neemt nog altijd af. Daarom zijn we steeds meer op zoek naar duurzame alternatieven, alternatieven die sneller te herstellen zijn. Zo is er een type bamboe dat tot bijna een meter per dag kan groeien. Als daar wekelijks een stuk vanaf gekapt wordt, blijft het weer aangroeien en hebben we een eindeloze voorraad.

Hoe staat duurzaamheid in verhouding tot de economie?

Economie in deze situatie betekent hoeveel wij als consumenten gebruiken. Hoe meer we gebruiken, hoe groter het risico dat we de bronnen uitputten. Dit is vrij breed en er zijn heel veel factoren die de economische belasting vergroten. Denk bijvoorbeeld aan productieprocessen waarbij heel veel water en gas gebruikt wordt. Naast het feit dat je dus het basisproduct gebruikt, zoals een houten tafel, gebruik je ook water en gas voor de productie. Als er dan ook nog eens hout uit de Amazone wordt gebruikt, wat hier heen verscheept wordt, heb je ook alle producten die nodig zijn voor het bouwen en laten functioneren van zo’n boot. De productieketen, zoals we dat noemen, heeft dus een grote impact op duurzaamheid. Dit is de reden dat er zo vaak wordt aangeraden om lokale producten te gebruiken, omdat al die extra tussenstappen en bijproducten dan niet worden gebruikt en de belasting van de aarde dus lager is.

Hoe werkt duurzaamheid en CO2?

Als we het hebben over duurzaamheid, hebben we het al snel over CO2-uitstoot. CO2-uitstoot is vrij gemakkelijk te berekenen en wordt daarom vaak als basis gebruikt, maar dat is dus niet het hele verhaal. Een verhoogde CO2-uitstoot zorgt ervoor dat de wereld sneller opwarmt, wat weer kan leiden tot het smelten van de poolkappen en het stijgen van het waterniveau. Die CO2-uitstoot ontstaat vooral door productie, het verbranden van gassen en oliën voor productie of het gebruik van chemicaliën. Maar ook de uitwerpselen van een koe of varken bevatten een flinke lading CO2.

Dit zijn allemaal meetbare effecten en daarom de meest gebruikte maat voor duurzaamheid. Maar aan de andere kant zorgen bijvoorbeeld bomen voor de zuivering van de lucht en dus ook het terugdringen van CO2. Dus naast de CO2-uitstoot van de productie van jouw nieuwe tafel, zorgen de gekapte bomen ook voor een verminderde filtering. En dat wordt vaak niet in de berekeningen meegenomen. Wel wordt het planten van bomen gezien als CO2-compensatie. Als je mensen hoort zeggen “dit product is CO2-neutraal” betekent dat meestal dat er acties zijn ondernomen om de CO2-uitstoot van de productie te compenseren, niet dat er geen uitstoot vrij kwam.

Hoe kun je duurzamer leven?

Hoewel het kappen van een boom in de tuin niet hetzelfde effect heeft als het kappen van honderden tegelijk door een bedrijf, en jouw auto niet zoveel CO2-uitstoot als een productiefabriek, kunnen we als consument toch genoeg doen. Een economie drijft op vraag en aanbod. Als we bewuster omgaan met onze spullen, minder kopen en bewust kiezen voor spullen die langer meegaan, betekent dat uiteindelijk minder productie, minder uitstoot en minder uitputting van onze planeet. Bovendien kost het veel energie en CO2-uitstoot om al ons afval af te breken of te verwerken tot iets anders. Duurzaam plastic is heel mooi, maar ook dat kost veel energie.

Verpakkingsvrij is duurzamer

Denk bijvoorbeeld aan het bijvullen van je voorraadpotten in een verpakkingsvrije winkel in plaats van een plastic zakje met nootjes, rijst of pasta te kopen. Ook die producten vervolgens bewaren in een plastic bakje die je van de Chinees hebt gekregen en na 4x gebruiken barst, is niet erg duurzaam. Maar ook het eten van minder vlees en meer lokale producten, die dus niet in zwaar vervuilende cargo vluchten naar Nederland zijn verscheept, helpen om vervuiling terug te dringen. Uiteindelijk zijn wij als consument degenen die producten kopen. Als wij met z’n allen besluiten om minder vlees te eten, meer met de trein te reizen en niet meer elke 2 jaar een nieuwe telefoon te kopen met meerdere plastic hoesjes, zullen die producten uiteindelijk minder gemaakt worden.

Een mooi voorbeeld hiervan is dat een grote melkproducent in de VS failliet ging nadat mensen massaal de keuze maakte voor plantaardige alternatieven. Het is simpelweg een kwestie van vraag en aanbod. En als wij allemaal bewustere keuzes maken, kunnen we met z’n allen zorgen dat we naar een duurzamere economie toe bewegen. Betekent dit dat je helemaal niks meer mag kopen? Nee. Maar als we allemaal een aantal bewustere keuzes maken, bereiken we met z’n allen heel veel. Dit is dus milieubewust leven. Je bewust zijn van je voetafdruk en keuzes maken die een minder schadelijke invloed hebben op het milieu.

Bekijk dit artikel voor wat tips voor duurzame alternatieven voor op reis, die je zeker ook in het dagelijks leven kunt gebruiken.