De reisbranche groeit en daarmee ook de zoektocht naar hidden gems. Hoe mooi en bijzonder de bekende toeristische attracties over de hele wereld ook zijn, voor sommige landen richten die massa’s toeristen veel schade aan. Het vinden van verborgen pareltjes gaat dus niet alleen over het vinden van een rustige plek, zodat je het mooie plekje voor jezelf hebt. Het gaat ook om het behoud van de prachtige planeet die we zo graag ontdekken. We noemen dit responsible tourism, een vorm van verantwoord reizen die een positieve impact heeft op de lokale gemeenschap, in plaats van een negatieve impact op de omgeving.

En die hidden gem heb ik gezonden! Het prachtige land Moldavië biedt misschien niet de prachtige natuur die je op Bali, Thailand of de Malediven vindt, maar de lokale ervaring maakt het bijzonder. Ik neem je mee naar dit land met behulp van persoonlijke verhalen van de lokale bevolking. Want die open en gastvrije houding is wat dit land zo bijzonder maakt.

Het mooie van een verschil maken

Na een eerste dag de hoofdstad Chișinău te hebben verkend, waar we een voorproefje kregen van de rijke en gelaagde geschiedenis van Moldavië, was het tijd om diep in de lokale cultuur te duiken. We verbleven in een homestay, een accommodatie waar je overnacht bij een lokale familie. We begonnen met een kookworkshop, waar we het heerlijke lokale gerecht “placinta” maakten. Dat is een deeg gevuld met verschillende soorten vulling, in ons geval maakten we ze met kaas en met kool. Het is een familiebedrijf, dus de workshop werd gegeven door de moeder van de eigenaren. Ze had zich helemaal opgedoft en maakte er een authentieke ervaring van. We sloten de dag af met een glas zelfgemaakte wijn met de eigenaren en natuurlijk onze zelfgemaakte placinta. Maar pas de volgende ochtend realiseerden we ons hoe groot de impact van ons bezoek was op deze lokale familie.

Een zware periode voor de reisbranche

Onze reis was eind april 2023. Een jaar nadat de oorlog in buurland Oekraïne uitbrak en iets meer dan 3 jaar sinds het begin van de pandemie. Tijdens het ontbijt vonden we een gastenboek en besloten we een berichtje achter te laten. Toen we de volgende lege pagina vonden, zagen we ook het laatste bericht, uit november 2019. We vroegen de familie ernaar en die bevestigden: we waren de allereerste gasten in bijna 3,5 jaar.

Terwijl de meeste internationale bedrijven de pandemie overleefden vanwege de hoge winsten die ze maken tijdens normale reisseizoenen, is het een ander verhaal voor lokale familiebedrijven zoals deze. Deze familie had het geluk dat ze konden terugvallen op andere inkomstenbronnen, maar ze willen natuurlijk gewoon kunnen doen wat ze zo graag doen en gasten blijven ontvangen. Dit was een terugkerend thema tijdens onze reis en we waren blij dat we een impact konden hebben op het leven van deze familie.

Een belangrijk onderdeel van responsible tourism is om je bewust te zijn van waar je je geld uitgeeft en wat de lokale impact van je bezoek is. Geef je geld uit aan grote hotelketens die waarschijnlijk eigendom zijn van iemand buiten het land, of verblijf je op een plek zoals deze homestay, waar je de mensen achter het bedrijf ontmoet en precies weet waar je geld naartoe gaat?

Dit soort lokale ervaringen zijn alleen mogelijk als het toerisme echt door de lokale bevolking wordt gerund. Restaurant- en hotelketens zouden dit evenwicht volledig verstoren en dit deel van de cultuur langzaam overschaduwen door dezelfde diensten en hetzelfde eten aan te bieden als overal ter wereld.

Diepere lagen van de cultuur

Maar we vroegen ons af of er niet een klein verborgen laagje achter al deze gastvrijheid zat. Begrijp me niet verkeerd, deze mensen zijn echt zo vriendelijk en gastvrij. Maar we namen terecht aan dat het ook dankbaarheid zou kunnen zijn. We waren echt de eerste toeristen in een hele lange tijd, dat merkten we zelfs op straat. Dus afgezien van de normale vriendelijkheid en het gastvrijheid, deden ze extra hun best om het ons naar de zin te maken.

Een ander voorbeeld tijdens onze reis waar we een grote impact hadden, was in de Eco Village. De Moldaviërs zijn niet alleen erg vriendelijk, maar ook erg open en delen gemakkelijk hun levensverhalen. De eigenaresse van de Eco Village vertelde ons dat ze in 2008 met haar gezin voor 10 jaar naar Roemenië was gegaan, omdat er in Moldavië geen vooruitzichten voor hen waren. In 2018 kwamen ze terug omdat ze een manier hadden gevonden om eten, wijn en een slaapplek te bieden aan toeristen. Ze was optimistisch, maar dit kunnen geen gemakkelijke jaren kunnen zijn geweest voor een startend bedrijf. Dit jaar waren we de eerste gasten.

Door de oorlog in Oekraïne werd dit land harder getroffen dan de meeste andere landen en onze lokale impact was daardoor nog groter. Maar het toont des te meer de impact die wij reizigers hebben op lokale gemeenschappen. Je weet nooit wat mensen meemaken en misschien ben jij wel de reden dat ze open kunnen blijven. Responsible tourism draait om het bewustzijn van deze impact en bewuste keuzes te maken tijdens je reizen.

… Of de grootste in Europa?

Natuurlijk is in ééen van de grootste wijnmakerijen van Europa, met de grootste ondergrondse kelder, veel meer te zien en een interessante ervaring. Maar dit kwam met een gids die in vogelvlucht door haar praatje ratelde en ons bij de wijproeverij achterliet omdat de volgende groep al stond te wachten. Het was voor haar duidelijk gewoon een baan, en niet haar grote passie.

Grote toeristische attracties zijn bekend en populair met een reden, ze zijn vaak de hype en het bezoek waard. Maar voor mij betekenen die persoonlijke verhalen en de wetenschap dat mijn bezoek echt een verschil heeft gemaakt voor de mensen die ik heb ontmoet, zoveel meer. Dat zijn de verhalen die ik me over 30 jaar zal herinneren, en dat is waar responsible tourism over gaat. Aanwezig zijn in het moment, een lokale cultuur volledig ervaren en de mensen ontmoeten die haar hebben gemaakt tot wat ze is.

Maak een lokale impact

Responsible tourism gaat over het achterlaten van een indruk, en niets anders dan dat. Een verschil maken waar het telt in een lokale gemeenschap. Zoals het gezegde “laat niets anders achter dan voetafdrukken”.

Dit betekent niet dat je de grote toeristische attracties niet zou moeten bezoeken, het betekent alleen dat je je bewust moet zijn van de lokale impact, de mensen achter het bedrijf en welke keuzes je hebt. Als je het hotel van de grote keten kiest omdat het vertrouwd is, betekent dat dat de lokale B&B ernaast het misschien moeilijk heeft om staande te blijven vanwege de concurrentie. En eten in het restaurant van de keten is misschien de veilige optie, maar geeft je niet de lokale specialiteit die je zou krijgen in het lokale restaurant net buiten het toeristische centrum.

Het gaat er niet om dat je de grote toeristische dingen niet doet, het gaat erom dat je weet waar je een impact kunt maken en dat je de keuze maakt om die impact ook echt zoveel mogelijk te maken. En al doende vind je die verborgen pareltjes waar je iedereen graag over vertelt, omdat ze vaak zoveel beter blijken te zijn dan de toeristische alternatieven!

Casper en Reizen Moldavië

Ben je op zoek naar een unieke ervaring in Moldavië? Dan kan ik alleen maar aanraden om je reis te boeken bij Reizen Moldavië. Zonder Casper was ik nooit in Moldavië geweest. Althans, nu niet. En nu is precies de tijd om te gaan! Voordat iedereen het ontdekt. Casper gaat echter al jaren en jaren en kent zo’n beetje alle hoeken van het land. Hij stelt de perfecte reis voor je samen, waar je gegarandeerd van zult genieten!

Deze reis was in samenwerking met Reizen Moldavië, maar de blog is gebaseerd op mijn eigen ervaring (en research) en op geen enkele manier gesponsord.