Duurzaam reizen, daar gaat deze hele blog over. Maar ik heb nooit echt uitgelegd wat ik daarmee bedoel. Het is zoveel meer dan alleen maar de trein nemen in plaats van het vliegtuig. Het betekent niet eens dat als je het vliegtuig neemt, je kans op duurzaam reizen verkeken is. Het is niet zwart-wit en iedereen kan zijn reis duurzamer maken. Het hoeft niet perfect te zijn. Laat me je uitleggen wat duurzaam reizen inhoudt en op welke manieren je een verschil kunt maken. Zelfs als je nog steeds het vliegtuig neemt.

Definities duurzaamheid en duurzaam reizen

Ik heb al een artikel geschreven over wat duurzaamheid is. Dus als je de technische kant ervan wilt lezen, kun je het hier vinden. Maar om een samenvatting te geven: in het kort moedigt duurzaamheid ons aan om na te denken over hoe we onze impact op het milieu, de mensen die we ontmoeten en de plaatsen die we bezoeken kunnen verminderen. Duurzaam reizen, ook wel verantwoord reizen, groen reizen, bewust reizen of eco reizen is:

Het is een manier van reizen die de lokale omgeving en cultuur respecteert en rekening houdt met de impact van onze acties op het milieu en de mensen die er wonen. Het is een manier van reizen die onze ecologische voetafdruk verkleint en hulpbronnen waar de lokale bevolking ook afhankelijk van is, niet uitbuit.

Dit laat zien dat duurzaamheid meer is dan alleen letten op je CO2-uitstoot. Het gaat ook om de lokale bevolking en de lokale economie. Je kunt tijdens je reis veel dingen doen die bijdragen aan je bestemming, op een duurzame manier.

Milieueffecten van reizen 

Natuurlijk heeft reizen een grote impact op het milieu en in de basis zal duurzaam reizen die impact verminderen. De grootste vervuiling zit in de uitstoot van gassen, de CO2. Daarom hoor je altijd dat vliegen slecht is voor het milieu. En ja, dat is het ook. Een vliegtuig veroorzaakt de meeste uitstoot en omdat een vliegtuig dichter bij de ozonlaag komt, veroorzaakt het nog meer schade dan bijvoorbeeld een auto.

Maar reizen kan ook bijdragen aan andere vormen van vervuiling, zoals geluidsoverlast, watervervuiling en afval. Cruiseschepen kunnen bijvoorbeeld afvalwater, chemicaliën en andere vervuilende stoffen in de oceaan lozen. Hotels en resorts kunnen grote hoeveelheden afval produceren, vooral in gebieden met een beperkte infrastructuur voor afvalbeheer. En wij, als reizigers, kunnen een heleboel geluidsoverlast en afvalvervuiling veroorzaken door simpelweg geen rekening te houden met onze omgeving.

Tot slot kan reizen ook bijdragen aan de uitputting van hulpbronnen. Populaire toeristische bestemmingen kunnen te maken krijgen met watertekorten, ontbossing en andere milieuproblemen als gevolg van de toegenomen vraag naar hulpbronnen. Denk bijvoorbeeld aan de bouw van een nieuw hotel, waarvoor bomen gekapt worden. Dit beïnvloedt de biodiversiteit, als er niks wordt gedaan om die bomen te vervangen. Maar ook een ski resort, waar bomen gekapt worden om er een gangbaar skigebied van te maken, of de chemicaliën uit nepsneeuw die de grond vervuilen.

Niet vliegen is dus zeker niet de enige manier waarop we onze impact op het milieu kunnen verminderen tijdens het reizen.

2 Voorbeelden van de negatieve impact van reizen

Laat me je 2 voorbeelden geven van de negatieve impact van reizen, die niks te maken heeft met vliegen. Of, ten minste, niet direct. Ik weet vrij zeker dat je beide voorbeelden kent, maar mogelijk heb je je nooit gerealiseerd dat duurzaam reizen de schade had kunnen beperken. Beide zijn eigenlijk voorbeelden van massatoerisme en hoe dat op de lange termijn simpelweg niet houdbaar is. 

1. Maya Beach in Thailand.

Ken je dat mooie strand op Phi Phi eiland waar ze de film “the beach” hebben opgenomen? Als je foto’s ziet vast wel. Wist je ook dat het gesloten was van juni 2018 tot januari 2022? Met de pandemie ertussenin had het natuurlijk niet zoveel impact op het toerisme als in andere jaren, maar er waren ongetwijfeld een hoop mensen teleurgesteld. De reden? Het was zo beschadigd door overtoerisme, dat dit de enige manier was om het de tijd te geven om te herstellen. Het koraal aan de kust was ernstig beschadigd, waardoor zeedieren verdwenen en stierven door gebrek aan voedsel. Dit werd allemaal veroorzaakt door reizigers die geen rekening hielden met hun omgeving. Ze raakten het koraal aan, waardoor het afstierf. Of ze gooiden hun afval op het strand, waardoor het in de oceaan belandde en er veel dieren stierven.

Als mensen voorzichtiger waren geweest met de omgeving, had dit misschien voorkomen kunnen worden. Thailand werkt nu aan verschillende soortgelijke projecten. Ze geven prioriteit aan het milieu boven toerisme, ook al is toerisme belangrijk voor de Thaise economie. Ze zullen meer plaatsen sluiten als dat nodig is en ze werken aan spreiding van het toerisme. In plaats van ladingen toeristen op dezelfde populaire plekken, dag in dag uit, proberen ze meer onontdekte plekken te promoten. Ze proberen mensen ook te stimuleren om doordeweeks te reizen in plaats van in het weekend en buiten het hoogseizoen om. Door de spreiding van toeristen kan de impact beperkt worden.

2. Venetië

Ik weet zeker dat je op de hoogte bent van de situatie in Venetië. Maar voor het geval je onder een steen hebt geleefd: Venetië zinkt. Dat is al decennia zo. Het wordt veroorzaakt door een combinatie van natuurlijke en menselijke factoren, waaronder bodemdaling, zeespiegelstijging en het onttrekken van grondwater. Volgens een studie gepubliceerd in het tijdschrift Scientific Reports in 2018, zinkt Venetië met een snelheid van ongeveer 1 tot 2 millimeter per jaar. En daarbij komt dan nog eens de stijgende zeespiegel. Volgens het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) kan de zeespiegel tot 1 meter stijgen tegen het einde van de eeuw als gevolg van klimaatverandering. Hierdoor loopt Venetië het risico vaker en ernstiger te overstromen dan nu al het geval is.

Als je er onlangs bent geweest, weet je dat bij hoog water delen van de stad onderlopen en dat ze dan loopplanken neerleggen zodat je je voeten drooghoudt. Venetië is een populaire toeristische bestemming, met miljoenen bezoekers die elk jaar naar de stad trekken. Hoewel toerisme de economie natuurlijk een flinke boost geeft, kan het ook de infrastructuur en hulpbronnen belasten. Grote cruiseschepen die aanmeren kunnen bijvoorbeeld bijdragen aan vervuiling en erosie. Maar ook het gebruik van hulpbronnen zoals water, waardoor er nog meer water uit de grond gehaald moet worden. Bovendien is het inmiddels een beetje een onleefbare stad aan het worden, waardoor veel locals vertrekken. Maar zonder bewoners, wie betaalt er dan voor de gebouwen? En wie houdt de hotels en restaurants voor de toeristen draaiende? De situatie beïnvloedt dus de economie.

Dus wat kunnen we doen om duurzamer te reizen?

Zoals je kunt zien, is duurzaam reizen een gelaagd onderwerp. Wat natuurlijk ook betekent dat er meerdere dingen zijn die je kunt doen om je impact te verminderen. Duurzaam reizen helpt de lokale gemeenschappen, bijvoorbeeld door banen in toerisme te creëren en kan helpen om lokale economieën te stimuleren en zo armoede verminderen. Het helpt ook om lokale culturen te beschermen en om ervoor te zorgen dat de plekken die we bezoeken niet worden overbelast door toeristen. Hoe? Met de volgende tips:

3. Respecteer lokale gebruiken

Respecteer de lokale cultuur en gewoonten van de plaatsen die je bezoekt en let op hoe je je gedraagt en kleedt in het openbaar. Zo zorg je ervoor dat de lokale bevolking zich gerespecteerd en gewaardeerd voelt.

Lees hier meer over local impact.

6. Duurzame accommodatie

Veel accommodaties zetten zich steeds meer in voor duurzaamheid. Denk hierbij aan de zonnepanelen die ik al noemde, maar ook aan het gebruik van lokale en seizoensgebonden producten bij het ontbijt, plasticvrije cosmetica in de badkamer of het verminderen van energie- en waterverbruik door je in ieder geval de optie te geven om minder vaak schoon te maken. Maar ook een dakterras met bloemen en planten om de biodiversiteit een handje te helpen. Verblijven in duurzame accommodaties maakt het een stuk makkelijker voor je om je reis duurzamer te maken, omdat zij het meeste werk al voor je doen.

Boek je duurzame reis

Dus, ik zeg het nog een keer. Met het vliegtuig naar een ander continent betekent niet automatisch dat je reis niet duurzaam kan zijn. Er zijn veel manieren om je impact op het milieu en het land dat je bezoekt te verminderen.

Heb je hulp nodig bij het plannen van een duurzamere reis? Ik bied nu mijn diensten aan als duurzame travel agent en ik kan je reis voor je plannen of je door het proces heen helpen.