De meest duurzame manier van reizen

Published 22/05/2023

De meest duurzame manier van reizen

Published 22/05/2023

We weten allemaal dat vliegen ontzettend slecht is voor het milieu. Toch komen we er ook weer niet altijd onderuit. Tenzij je alle tijd van de wereld hebt, zul je toch echt het vliegtuig moeten pakken voor een reisje naar een ander continent. Toch kun je ook op locatie nog voor duurzame alternatieven kiezen en zeker als je op je eigen continent blijft, kun je grote stappen maken door te kiezen voor duurzame reisalternatieven! Maar liefst 55% van de CO2 uitstoot tijdens vakanties komen van het vervoer. Dit zijn de beste duurzame keuzes om die uitstoot laag te houden.

Hoe wordt het berekend?

Duurzaam vervoer is afhankelijk van verschillende factoren en er is eigenlijk lastig 1 lijn in te trekken. Zo is er natuurlijk een grote opkomst aan elektrische alternatieven, wat het ene vervoermiddel duurzamer maakt, maar het andere ook weer minder duurzaam. Een elektrische fiets is weer veel vervuilender om te maken dan een gewone fiets, en het verwerken van een oude accu is heel vervuilend, hetzelfde geldt voor die van een elektrische auto. Dat maakt fietsen eigenlijk minder duurzaam dan met je oude fietsje. Elektrische treinen, bussen en auto’s zijn een goed duurzamer alternatief dan de oude benzine vervoersmiddelen, maar als die energie niet wordt opgewekt met groene stroom, doet het nog steeds weinig voor het milieu. Oftewel, deze lijst is niet heel zwart-wit en kan verschillen per land. Maar hopelijk begrijp je zo iets beter wat een vervoermiddel duurzaam maakt, waardoor je wellicht per land begrijpt wat de beste keuze is.

Meest duurzaam: Lopen of fietsen

Ja, klinkt misschien stom, want daar heb je het misschien helemaal niet over, maar lopen en fietsen zijn het meest duurzame vervoermiddel. Waarom ik dat meld? Ten eerste zijn fietsvakanties of hike-trails hartstikke leuke manieren van reizen! Je komt op die manier op plekken waar je met het ov of de auto niet komt en je wordt er hartstikke fit van. (Zoals ik bij deze waterval uitkwam, die ik compleet had gemist als ik met de auto of bus was gegaan.)

Maar naast lopen en fietsen als daadwerkelijk transportmiddel, heb je ook nog je kleine tripjes op je vakantielocatie. Huur je bijvoorbeeld altijd een auto, terwijl je het eigenlijk gewoon met de fiets kan doen, puur omdat de auto zo gemakkelijk is? Of pak je dagelijks de bus naar het centrum van de stad of omliggende dorpjes, terwijl je ook zou kunnen fietsen? Of ben je fan van de hop-on hop-off bussen in grote steden, omdat je dan gemakkelijk alle hotspots kunt zien?

Het is zo gemakkelijk om in het openbaar vervoer te springen of de kiezen voor een huurauto, ook omdat het gewoon sneller is. Maar vaak zie je veel meer van de omgeving als je lekker op de fiets gaat of een stuk gaat wandelen. Dit is ook onderdeel van je vakantie, je hoeft niet alleen van hotspot naar hotspot te gaan.

Trein of tram

Treinen en trams zijn vrij duurzaam, zeker met de opkomst van elektrische treinen en trams. Ze zijn helaas (nog) niet CO₂-neutraal, maar zeker al een stuk beter dan de vervuilende stoomtreinen die we vroeger hadden. Op sommige plekken rijden die nog steeds rond, vaak als toeristische attractie waarbij je een historische route aflegt. Die zijn dan weer niet duurzaam. Maar voor de rest zijn treinen en trams de beste duurzame keuze voor het openbaar vervoer.

Het komt er uiteindelijk op neer dat de uitstoot van treinen en trams het laagste is van alle vormen van transport. Hoeveel dat precies is, is lastig te zeggen en een vrij complexe berekening. Zo heeft het te maken met hoe vaak het spoor wordt gebruikt en hoe vol de trein zit. Hoe voller de trein, hoe kleiner de CO₂-uitstoot per reiziger. Maar aan de andere kant verhoogt de uitstoot wanneer de trein zwaarder is. Tegenstrijdig, ik weet het. Gelukkig is dit vrij verwaarloosbaar, het is waarschijnlijk maar 0,5 gram extra uitstoot van Amsterdam naar Milaan.

Wil je hier meer over leren, dan raad je ik aan dit artikel te lezen.  

Metro

Misschien vraag je je af waarom ik de metro niet samen met de tram en trein noemde, is dat niet praktisch hetzelfde? Ja en nee. De metro is qua uitstoot vergelijkbaar met de trein en tram, maar omdat deze door de grond rijdt, kan de uitstoot nergens heen. Het blijft dus hangen in de grond, waar het direct de grond kan aantasten. Terwijl het beetje uitstoot van de trein en tram, in veel gevallen kan worden afgebroken door bomen die naast het spoor staan. Het is dus wel vergelijkbaar, maar puur door de locatie, net iets slechter.

Bussen

Bussen zijn over het algemeen iets minder milieuvriendelijk dan treinen, omdat ze nog op benzine rijden. Alhoewel ook bussen steeds vaker elektrisch zijn en ook niet alle treinen even duurzaam zijn. Eigenlijk is het verschil tussen bussen en treinen dus niet heel groot. Met als enige grote verschil dat er simpelweg veel meer mensen in een trein passen, dan in een bus. Dus de uitstoot wordt verdeeld door een groter aantal mensen, waardoor het in verhouding per persoon minder is.

Je zou altijd even snel kunnen Googlen of de treinen en bussen in het land waar je heen gaat elektrisch zijn of niet, om te bepalen welke een beter alternatief is.

Auto’s

Een auto is het slechtste wat betreft land voertuigen. Dit is vooral omdat we meestal maar alleen of met z’n 2en in een auto zitten, die eigenlijk meer mensen mee kan nemen. Hoe meer mensen er in een auto zitten, hoe lager de uitstoot per persoon. Rij je in je eentje? Dan is de uitstoot van een auto net zo hoog als wanneer je het vliegtuig zou nemen.

Huh? Ja, echt. Een gewone benzineauto en vliegtuig zijn net zo slecht als het gaat om uitstoot. Het wordt pas lager wanneer je de auto deelt met 3 andere personen. Toch is een vliegtuig een stuk vervuilender dan de auto, vanwege het simpele feit dat een vliegtuig dichter bij de ozonlaag komt. Hierdoor richt de CO2 dus sneller schade aan, terwijl een deel van de uitstoot van een auto nog opgevangen kan worden door bomen langs de weg.

Cruiseschepen

Helaas zijn cruiseschepen ook vrijwel net zo vervuilend als vliegen. Er is weinig onderzoek beschikbaar dat echt de cijfers van een cruise naast die van een vliegtuig legt, maar wel is er bekend dat het ongelooflijk vervuilend is. Vooral ook omdat er veel afval en vuil in het water terecht komt, waar het dus direct schade aanricht. Daarbij varen er vaak maar een klein aantal personen mee, in verhouding tot de grootte van zo’n schip. Het voelt misschien alsof er flink wat mensen mee gaan, maar vergelijk het eens met de kleine ruimte van een vliegtuig of auto. Op een cruiseschip heb je per persoon heel wat meer bewegingsruimte, waardoor de uitstoot dus door veel minder mensen gedeeld wordt. Wellicht is het dus zelfs vervuilender dan een vliegtuig, waar je tegenwoordig steeds minder ruimte hebt..

Ferry’s en zeilboten zijn wel duurzamere alternatieven. Ferry’s zitten over het algemeen vrij vol en er is weinig afvallozing omdat het maar om kleine afstanden gaat. Zeilboten zijn natuurlijk ontzettend duurzaam wanneer je de motor niet hoeft te gebruiken. Je vaart letterlijk op windenergie. Hoe meer je de motor moet gebruiken, hoe vervuilender het is.

Minst duurzaam: Vliegtuigen

Toch wordt het vliegtuig over het algemeen gezien als het meest vervuilende vervoersmiddel. Om precies te zijn, is het ongeveer 27x zo slecht als een auto! En dus voornamelijk omdat het zo dicht bij de ozonlaag komt. Toch zijn er ook manieren om je vliegreis net even iets minder vervuilend te maken. Het effect van gewicht op de uitstoot van een vliegtuig is heel erg groot. Een vliegtuig wordt zo licht mogelijk gemaakt, anders zou het niet eens opstijgen. Vervolgens wordt er per kg aan gewicht, een bepaalde hoeveelheid brandstof gebruikt. Hoe minder gewicht er wordt meegenomen, hoe minder brandstof er wordt gebruikt, hoe lager de uitstoot.

Dus neem je toch het vliegtuig ergens heen? Probeer dan zo min mogelijk bagage mee te nemen, om de uitstoot toch iets te verlagen.

Dus hoe kun je duurzaam reizen?

Overduidelijk is het niet nemen van een vliegtuig of cruise, het beste. Maar er zijn wel een aantal manieren waarop je je uitstoot kunt verlagen, zonder direct dingen te moeten laten. Enkele voorbeelden:

 

  • Probeer auto/taxiritjes te voorkomen als je ergens heen vliegt, dus neem het OV vanaf het vliegveld naar de stad in plaats van in een taxi te stappen. Zo beperk je je uitstoot toch een beetje.
  • Wil je een auto huren op vakantie? Kies dan voor elektrisch en ga voor een formaat dat past bij het reisgezelschap. Dus geen familieauto als je maar met z’n 2en bent en geen 8-persoonsbus als je met z’n 6en bent. En laat de auto staan voor korte afstanden die je ook zou kunnen lopen.
  • Wil je eilandhoppen en zat je te kijken naar binnenlandse vluchten? Ferry’s zijn een duurzamer alternatief.
  • Ga je verschillende plekken in een groot land bezoeken? Neem dan de (nacht)trein of bus van A naar B, in plaats van een binnenlandse vlucht.
  • Ook scooters zijn vervuilend, zeker oude modellen. In landen waar scooters heel gebruikelijk zijn, kun je beter een tuctuc of lokale bus nemen. Of natuurlijk de oude vertrouwde fiets (als dat veilig is)
  • Ga op een zeilvakantie in plaats van een cruise.

Ondanks dat het vervoer op reis meer dan de helft van de uitstoot veroorzaakt, is het zeker niet het enige aspect waarop je kunt verduurzamen. Hier vind je meer informatie over wat duurzaam reizen inhoudt en hoe je op andere manieren je reis kunt verduurzamen.